VEILIGHEID OP DE WERKVLOER

Veiligheid op de werkvloer staat - gelukkig - steeds meer centraal. SYNTRA Business-trainer Willy Heselmans staat stil bij de meest voorkomende oorzaken van onveilig gedrag en stipt de belangrijkste to do’s voor bedrijven aan, zoals het opstellen van degelijke werkinstructies, veiligheidskaarten en het organiseren van efficiënte toolboxen.

Werknemers krij­gen steeds meer verantwoorde­lijkheid. Daarom is het des te belangrijker voor leidinggevenden om ervoor te zorgen dat iedereen op de werkvloer goed beseft wat het management verstaat onder veilig werken en dat men bovendien voldoende opgeleid is om effectief vei­lig en kwalitatief te werken”, vertelt Willy Heselmans. “Doeltreffende werkinstruc­ties en veiligheidskaarten, in combinatie met toolboxen, zijn dus een absolute must!”

Werkinstructies (richtlijnen om werkzaamheden zelfstandig uit te kunnen voeren, nvdr) vormen in feite de basis van een goed gedocumenteerd kwaliteitssysteem. Met veiligheidskaarten dek je dan weer bepaalde risico’s met betrekking tot veiligheid en gezondheid in je bedrijf af. Tot slot zijn toolboxen (overlegmomenten met het team rond veiligheid, nvdr) ideaal om met het voltallige team kort over bepaalde topics te discussiëren. Opnieuw met als insteek om de veiligheid op het werk en de werf te verhogen.

“Helaas worden mede­werkers nog onvoldoende betrokken in het globale kwaliteits- en veiligheidsver­haal, waardoor ze niet altijd inzien waarom bepaalde zaken zo belangrijk zijn of een risico vormen. Tegelijk zijn er een aantal algemene tendensen die eveneens een impact hebben op de veiligheid en kwaliteit in een organisatie, en daaraan gekoppeld op de opleidings­behoeften”, aldus Willy.

“Ten eerste bieden veran­deringen zich zo snel aan, dat blijven bijleren de enige optie wordt. Secundo is er de vergrijzing, waardoor er de komende jaren heel veel kennis van de werkvloer verdwijnt. Ten derde wordt alles veel complexer en ligt er vandaag veel meer op het bord van elke medewerker dan pakweg tien jaar gele­den. We moeten dus meer presteren en krijgen er vaak minder tijd voor, wat soms voor een intens spannings­veld zorgt. En wat vooral de kwaliteit en veiligheid niet ten goede komt … Allemaal zaken om mee rekening te houden bij het opstellen van je werkinstructies en veiligheidskaarten.”

Oorzaken onveilig gedrag

Wie grondig werk wil maken van werkinstructies en veiligheidskaarten, staat best eerst stil bij de oorza­ken van onveilig werken. “Onveilig gedrag op de werkvloer kan meerdere oorzaken hebben. Zo kan iemand zich niet bewust zijn van bepaalde risico’s. Of wat we ook voortdurend zien terugkomen: mensen raken te vertrouwd met hun werkomgeving en worden te zelfzeker, waardoor ze bewust risico’s nemen. Dat loopt dan op een bepaald moment fout af. Tot slot is er de werkdruk: alles moet heel snel gaan en klanten worden alsmaar veeleisen­der. Het zijn zaken die niet meteen bijdragen tot veili­ger werken.”

Daarnaast speelt het een rol hoe betrokken medewer­kers zijn in het kwaliteits- en veiligheidsbeleid. “Leg hen daarom niet zomaar iets op, maar luister naar hen, maak dankbaar gebruik van hun ervaringen en integreer die ook in de werkinstructies en veiligheidskaarten. Je kan geen betere input krijgen dan rechtstreeks van de werkvloer zelf! Indien het over een hot topic gaat, kan je er bovendien dieper op ingaan tijdens een toolbox.

Aanpak

Om een duidelijk beeld te krijgen van de belem­meringen in een bedrijf en exact te weten welke zaken veiliger kunnen, voorziet SYNTRA Business altijd een observatiemoment bij het bedrijf in kwestie. “Tegelijkertijd voeren we dan intakegesprekken met medewerkers uit alle lagen van het bedrijf”, legt Willy uit. “Dat gaat van de anciens tot nieuwelingen en van operationele medewerkers tot leidinggevenden en het management. Op basis daar­van weet ik welke de sterke punten zijn en vooral waar er mogelijkheid tot verbe­tering is. De vertaalslag is echter het belangrijkste. Enerzijds moeten alle mede­werkers zich ervan bewust zijn dat ze veilig moeten werken. Anderzijds moeten je werkinstructies en veilig­heidskaarten zo opgesteld zijn, dat iedereen perfect begrijpt wat veilig werken exact voor hem of haar inhoudt.”

Toolbox & veiligheidsinstructies

Veiligheid is iets dat voor elk bedrijf anders wordt ingevuld. “Daarom werkt SYNTRA Business steeds heel prak­tijkgerichte opleidingen uit, volledig op maat van het bedrijf in kwestie. Steeds meer bedrijven zien bijvoor­beeld ook in dat ze eigenlijk wel hulp kunnen gebruiken bij het uitwerken van veilig­heidsinstructiekaarten en toolboxen. Vroeger durfde men al eens wat informatie online te zoeken en goot men dat in een presentatie om tijdens de toolbox te tonen. Vandaag beseft men gelukkig dat zoiets weinig meerwaarde heeft. Voor mij is een toolbox pas echt geslaagd als die eindigt met interactie. Medewerkers die met elkaar in dialoog gaan, vertellen hoe zij dat aanpak­ken, aan elkaar uitleggen waarom iets goed werkt of net niet, … om zo vervol­gens met voorstellen af te komen.

Een mooi voorbeeld: een tijd geleden deden we tijdens een toolbox een test met mondmaskers, zodat de aan­koopverantwoordelijke wist welk type hij best aankocht. Maar, mensen zijn niet zoals bakstenen allemaal even hoog en breed. Iedereen is anders gebouwd: de ene heeft een korte smalle neus, de andere een lange, nog een andere een brede, … Conclusie van de toolbox was dat ze uiteindelijk drie types mondmaskers nodig hadden. Je moet weten: als mensen een bepaald PBM (persoonlijk beschermings­middel, nvdr) niet dragen, dan is dat vaak niet omdat ze van slechte wil zijn, maar omdat het hen hindert. Denk maar aan een mondmasker dat niet goed op je neus zit, waardoor je veiligheidsbril aandampt. Veiligheid is dus steeds een verhaal met heel veel verschillende facetten.”