Grensverleggende groeispurt

500.000 ton gestreken fijn papier per jaar. De 450 operators bij Sappi wisten perfect hoe ze dit met hun machines moesten produceren. Maar het schortte hen aan technische kennis over de werking van de machine zelf. Dankzij een SYNTRA Business-maatopleiding kunnen zij nu preventief technische storingen detecteren, ingrijpen en productieproblemen voorkomen.

Er bestaat geen standaardopleiding waar u papier leert maken en met al die machines leert werken. Papierfabrikant Sappi nam daarom SYNTRA Business onder de arm. “We zochten namelijk geen traditionele opleiding, maar een maatopleiding waarbij onze medewerkers effectief vooruitgang boeken en met alle nodige machines leert werken”, zegt Heidi Bijnens, HR manager bij Sappi.

Papierfabrikant Sappi heeft in België een vestiging in Lanaken, waar diverse soorten gestreken papier op rol geproduceerd worden. “Onze 450 medewerkers produceren jaarlijks 500.000 ton gestreken fijn papier en 125.000 ton pulp voor eigen gebruik”, legt Heidi Bijnens uit. “Het is een gespecialiseerde markt en het hoeft dus niet te verwonderen dat het merendeel van onze medewerkers bijna alles hier ter plekke op de werkvloer leert. Voor de meeste functies stellen we daarom een kennismatrix op die een handig overzicht geeft van de noodzakelijke taken, vaardigheden en kennis. Zo zien we in één oogopslag hoever iemand staat en waar er nog marge is om te groeien.”

Heidi en haar collega Anne- Marie merkten echter dat best wel wat operatoren die zich verder willen ontwikkelen, nog een stukje basiskennis misten. Anne- Marie: “Bij de ene was dat wiskunde of natuurkunde, bij de andere elektriciteit of werktuigbouwkunde. Daarom besloten we om een opleiding op maat uit te werken waarbij die vier onderwerpen uitgebreid aan bod komen. De opleiding schaaft trouwens niet alleen de basiskennis van de operatoren bij, dankzij de opleiding hebben ze ook meer bagage om door te stromen naar andere functies.”

Glazen doos

De maatopleiding die de SYNTRA Business-trainers samenstelden, telt vijfentwintig lessessies van telkens drie uur, netjes gespreid over een opleidingsjaar. “Voorafgaand was er een oriënteringsproef die de reeds aanwezige kennis testte op de vier basisvakken. Iedereen mocht daaraan deelnemen, zolang hij of zij maar voldoende gemotiveerd was”, vertelt Heidi. “De geslaagden kregen onmiddellijk een certificaat en hoefden de opleiding dus niet meer te volgen. Daarnaast selecteerden we twaalf kandidaten die konden deelnemen aan de opleiding.”

Guido Vangeneugden was één van de vier SYNTRA Business-trainers die de maatopleiding mee vormgaf. “Om een goed beeld te krijgen van de omvang van de installaties, de werkomgeving en het productieproces, volgde ik eerst een rondleiding bij Sappi. Vervolgens nam ik heel wat informatie, procedures en instructies door, zodat ik me nog verder kon verdiepen in de materie. Pas daarna werkte ik een inhoudelijk voorstel uit. Mijn belangrijkste uitgangspunt was toch wel dat de operatoren perfect wisten hoe ze de machines moesten bedienen, maar dat ze vaak niet wisten hoe de machines werkten, wat er fout kon gaan en wat de oorzaken van die fouten konden zijn. Met de maatopleiding wilde ik hen die kennis bijbrengen. Zo konden ze fouten en afwijkingen onmiddellijk herkennen, waardoor ze ook sneller konden ingrijpen en grotere schade of belangrijke productieverliezen beperken of zelfs voorkomen.”

Opdat iedereen mee zou zijn in dat verhaal, transformeerde Guido de machines van ‘een stuk metaal’ naar een glazen kijkdoos. “Het opzet was dat wanneer iemand naar een machine kijkt, hij zich onmiddellijk voor de geest kan halen hoe die machine is opgebouwd en uit welke onderdelen ze bestaat. Want pas dan kan je begrijpen hoe er slijtage komt aan die onderdelen en hoe je de slijtage kan waarnemen. Vaak gaat dat om relatief eenvoudige zaken zoals het geluid dat de machine maakt, een oververhitte machine, een hoger energieverbruik of minder output. Dergelijke praktische zaken breng ik bij, zonder het te ingewikkeld te maken. Want installaties en procestechnieken zijn wel gebaseerd op natuurkundige principes, maar als ik het te wiskundig en theoretisch aanpak, gaan de meesten het horen donderen in Keulen. Ik vertrek dus vanuit eenvoudige basisprincipes die iedereen kent en bouw zo het verhaal stuk voor stuk op. Het is fijn om te zien dat die aanpak werkte, zelfs buiten de Sappi-muren. Zo was er een operator die me vertelde dat hij bij zijn thuis de grondwaterpomp zelf hersteld had. Mocht hij de opleiding niet gevolgd hebben, dan wist hij niet hoe die pomp in elkaar stak en had hij zelfs geen poging ondernomen om ze te herstellen. Fantastisch toch!”

Succesfactoren

In juni studeerde de eerste lichting met succes af. Anne-Marie: “Dat succes is volgens ons aan meerdere factoren te danken. Allereerst is er de combinatie van trainers die met beide voeten in de praktijk staan en die de theorie in begrijpelijke mensentaal wisten over te brengen. Dat is zeker niet iedereen gegeven! Bovendien verrichtten de trainers veel research, waardoor hun lessen volledig op maat van ons bedrijf, onze manier van werken en onze machines afgestemd waren. Verder was de opleiding duidelijk afgebakend in vier modules en volgde er telkens na een module een examen. Dat werkte motiverend voor onze medewerkers, die zo onmiddellijk resultaat zagen voor hun geleverde inspanningen. Ook mooi meegenomen: de twaalf deelnemers wisselden tijdens de opleiding veel ervaringen uit. Dat zorgde niet alleen voor een mooie kruisbestuiving, ze kregen ook veel meer inzicht in en begrip voor elkaars job. En we hebben iedereen tijdens dat jaar zien groeien, wat uiteindelijk het opzet was. Onze medewerkers zijn dan ook terecht trots op zichzelf en hebben dat op het einde van de opleiding wgevierd met een kleine receptie. Wij zijn dus over de hele lijn dik tevreden over de maatopleiding. Zo tevreden zelfs, dat we ze in september opnieuw organiseren.”